Монголын тулгуур хөгжил болох барилгын салбарын манлайлал, төлөөлөл болсон эрхмүүдийг VIP ярилцлагын буландаа урин салбарын хөгжил дэвшил хийгээд тухайн зочны үзэл бодол, амжилтын түүхийг хуваалцдаг билээ. Энэ удаагийн зочноор “Ондилт” ХХК-ийн захирал Д.Мигэддоржийг урилаа. 

Юуны өмнө урилгыг минь хүлээн авч салбарын талаарх үзэл бодлоо хуваалцаж буйд баярлалаа. Таныг химийн инженер мэргэжилтэй гэдгийг мэдэх юм байна. Энэ мэргэжлээр хэдэн жил ажиллаад хэрхэн, яаж барилгын салбартай холбогдов? 

Баярлалаа. Би Уралын Политехникийн  дээд сургууль буюу хуучнаар УПИ-г 1996 онд Химийн инженер мэргэжлээр төгсөж ирээд Шинжлэх ухааны академийн Хими, Хими технологийн хүрээлэнд Эрдэм шинжилгээний ажилтнаар 3 жил орчим ажилласан. Тухайн үед Шинжлэх ухааны салбар төдийлөн хөгжөөгүй, дэмжигддэггүй, цалин маш багатай байсан тул яалт ч үгүй ажиллах салбараа солихоор шийдсэн. 2001 оноос хойш барилгын компани болох Өвөрхангай аймгийн Уянга сумын нутаг "Ондилт" гэх өөрийнхөө төрсөн нутгийн нэрээр нэрлэсэн компаниа байгуулаад импортын чиглэлээр ажлаа эхлүүлсэн түүхтэй. 

“Ондилт” компанийн хичнээн нэр төрлийн материалыг зах зээлд нийлүүлж байна? 

2001 оноос эхлэн барилгын материалын үйлдвэрлэлээр дэлхийд тэргүүлэгч ОХУ-н “ТехноНИКОЛЬ корпораци”-н Монгол дахь анхны албан ёсны дистрибьютерийн эрхтэйгээр ажиллаж, халааж наах зориулалт бүхий хар цаасыг дотоодын зах зээлд анхлан таниулж, бүрэн нэвтрүүлж, барилгын дээвэр, давхар хооронд, суурь болон газар доорх хэсгийг ус, чийгнээс тусгаарлах 100 гаруй төрлийн материалуудыг ОХУ-с импортлон бэлтгэн нийлүүлж байна. 

2016 оноос компанийн үйл ажиллагаа өргөжин тэлж ОХУ-н “ТехноНИКОЛЬ корпораци”-н  барилгын ус, чийгээс хамгаалах зориулалт бүхий дэвшилтэт шинэ технологийн материал болох Полимер Мембраныг Монгол дахь давуу эрхт албан ёсны дистрибьютерийн эрхтэйгээр Монголын хэрэгцээнд бүрэн нэвтрүүлж чадлаа. Өнөөдрийн байдлаар 7-10 хүний бүрэлдэхүүнтэй, 8 бригадтайгаар технологийн дагуу чанарын өндөр төвшинд барилгын суурь, дээврийн ажлыг гүйцэтгэж байна.  

Энэ салбар луу орохдоо мэдээж зах зээлийн судалгааг хийж байсан байх? 

Барилга л байвал дээвэр байх нь ойлгомжтой гэж үзэн судалж үзсэн. Тухайн үеийн барилгын дээврийн шийдэл тийм ч сайн байгаагүй. Хар тосыг хайлуулаад, халуунаар нь асгаж рубероид гээд цаасыг дэвсэж хийдэг байсан үе.  2001-2003 он хүртэл үйл ажиллагаа маань жигдрэхгүй, хөлөө олохгүй явсаар 2003-2005 оны хооронд ажил эхэлж байлаа. Манай компанийн эхлэл, хөгжил, салбартаа байр сууриа эзэлсэн байдал нь ОХУ-н “ТехноНИКОЛЬ корпорац”-тай салшгүй холбоотой. “ТехноНИКОЛЬ корпорац”-тай хамтын гэрээ байгуулж өөрийн салбар 2003 онд Монголд анх нээж, үйл ажиллагаагаа амжилттай эхлүүлж байлаа. 

Энэ хугацаанд хамтран ажилласан томоохон төслүүдээсээ дурдвал? 

Хамгийн анх 2012 онд “АПУ” ХК-ийн дээврийг Полимер мембран LOGICROOF V-RP 1.5мм материалаар гүйцэтгэж байсан нь одоо хүртэл эдэлгээ хэвээр байна. Полимер мембрам LOGICROOF гэдэг шинэ материалыг 2016 онд анх Монголд нэвтрүүлсэн. Полимер мембран LOGICROOF гэдэг шинэ материалаар хийгдсэн анхны дээвэр нь “Говь ХК” юм. Тухайн үед тус компанийн дээвэр шатахад тэдний зүгээс богино хугацаанд маш чанартай материалаар дээврээ гүйцэтгүүлэхийг хүссэнээр 4-5 компани бүтээгдэхүүнээ танилцуулснаас манайх  үнийн хувьд хамгийн бага нь байгаагүй ч материал, гүйцэтгэл хоёр хамт хийгддэгээрээ сонгогдож байсан. Мөн манай бүтээгдэхүүн ашиглагдсан Cassa davinci, Хүннү 22, River garden гэх мэт 20-иад төсөл дээр хамтран ажилласан байна. Одоо Vega city төсөл дээр хамтран ажиллаж байна. 

Одоо хамтран ажиллаж буй "Vega city" төсөл

Дээврийн материал үйлдвэрлэгч томоохон үйлдвэрүүд байдаг. Тэднээс яагаад “ТехноНИКОЛЬ корпораци”-г сонгосон бэ? 

“ТехноНИКОЛЬ корпораци” -г сонгосон шалтгаан нь нэгд миний мэддэг орос хэлтэй улс, хоёрт бүтээгдэхүүнийг импортоор оруулахад ойрхон, дээрээс нь дэлхийд тэргүүлэгч компани гэдэг утгаараа албан дистербьютер нь болсон. Дистербьюер болно гэдэг тийм ч хялбар байгаагүй, тэдний үйлдвэрийн бүтээгдэхүүнийг өөрийн зах зээлд сурталчлан таниулах, бүрэн нэвтрүүлж, нутагшуулах гэж цаг хугацаа, хөрөнгө мөнгө их шаардсан амаргүй ажил байсан.

Анх хар цаас гэж мэддэггүй байх үед энэ корпорацын халааж наадаг хар цаасыг Монголд нэвтрүүлсэн. Хар цаасыг галаар төөнөж халааж наадаг нь үнэ арай хямд харьцангуй чанартай. Хэрэглэгч 20-иад төрлийн хар цааснаас сонгож болох давуу талтай. Тухайн цаасны бүтэц, ямар материал дээр суурилагдаж хийгдсэн, ямар төрлийн хар тос шингээсэн зэргээс хамаарч ийм олон төрөл болдог.  Харин Полимер мембран LOGICROOF бол өндөр чанартай материал гэж ойлгож болно. Гэхдээ хар цаасыг бүгдийг нь муу биш. Маш сайн цаас байдаг. Жишээ нь ТехноЭласт сегментийн цаасыг сонгоод мэргэжлийн зөвлөгч, гүйцэтгэгчээр  ажлаа хийлгэчихвэл дээврийн эдэлгээний хугацаа 25-30 жил байх болно. 

  1 - Ус чийг тусгаарлагч Полимер мембран LOGICROOF 

2 - Шаантаг

3, 4 - Дулаан тусгаарлагч - LogicPIR

5 - Уур ус тусгаарлалт - Чулуугүй Хар цаас

6 - Хучилт

Полимер мембран LOGICROOF нь ТехноЭластаас даруй 15-20 хувийн өртөг өндөр ч эдэлгээ 40-50 жил, урт хугацааны эдэлгээгээрээ онцлогтой. Дээврийг засварлах, шинээр хийхэд анхны хөрөнгө зарцуулалт нь үнэтэй санагдаж магадгүй, гэхдээ ийм дээвэрт дээрх хугацааны туршид засвар хийхгүй байна гэдэг нь өөрөө цаг хугацаа, мөнгө санхүүгийн хэмнэлт шүү дээ. Одоо “ТехноНИКОЛЬ корпораци” дэлхийн ихэнх улс, Европод тэр чигээрээ нэвтэрсэн байна. Европын дээврийн зах зээлийн 70 хувийг эзэлж байна.

Дээврээс дуссан дусаал дулаалгын материалд шингэн тэр орчимдоо урт хугацаанд хадгалагддаг, хортой чийгийг бий болгодог

Насжилт багатай материал ашигласнаас болж гарч буй сөрөг нөлөө юу вэ? 

Дээврээс гоожсон ус барилгад маш хортой. Дотор засалдаа хичнээн үнэтэй материал ашиглаад дээвэр муу хийгдсэн бол дотор засалд халтай. Үүнээс сэргийлж дээврээ хамгийн түрүүнд чанартай технологийн дагуу хийлгэх хэрэгтэй. 

Дээврээс дуссан дусаал дулаалгын материалд шингэн тэр орчимдоо урт хугацаанд хадгалагддаг, хортой чийгийг бий болгодог. Хамгийн энгийнээр хэлбэл дээвэр нь уур ус тусгаарлагч, дулаалгын үе, ус тусгаарлагч гэсэн 3 үндсэн бүтэцтэй байна. 

Бага зэрэг дэлгэрүүлье л дээ. Уур, ус тусгаарлагчийг дараах аргаар хийж болно. Ямар нэгэн, зориулалтын хар тосон шаваас түрхэх эсвэл хуйлмал дэвсдэг материалыг ашиглах, барилга тань бетонон хучилттай бол нэг үе чулуугүй хар цаас наах гэх мэт. Бидний хувьд хар цаасаар уур тусгаарлалтыг хийх нь хамгийн үр дүнтэй гэж үздэг. Энд хамгийн хямд цаасыг сонгож болно. Яагаад гэхээр дулаалгын материалаас өмнө хийгддэг учраас халуун, хүйтний нөлөөнд автахгүй. Дараагийнх нь дулаалгын үе, дулаалгыг ямар материалаар хийж буйгаас хамааран хамгийн багадаа 20см зузаантай хийх хэрэгтэй. Эцэст нь ус тусгаарлагчаа суурилуулснаар дээвэр бүрдэнэ. Ус тусгаарлах материалыг дээрх 20-иод төрлийн хар цаас, чулуун хучлагатай төмөр DECRA, эсвэл Полимер мембран LOGICROOF гэх мэтийн материалаас сонгоно.

Хар цаас, Мембранын төрлүүд, тэдгээрийн онцлог ялгаа юундаа байдаг вэ?

Хар цаас бол нефтийн гаралтай бүтээгдэхүүн, бүтцийг нь энгийнээр хэлбэл, давуу, тор сетка эсвэл нийтлэг материалд чанарын хувьд харилцан адилгүй хар тосыг шингээж өгсөн байдаг. 

Мембраны хувьд мембран гэдэг үг нь нимгэн, өргөн энтэй, харьцангүй урт хуйлмал материалыг хэлдэг. Бүтцээсээ хамаарч олон төрлийн мембран байдаг. Жишээ нь, манай зах зээлд нэвтэрсэн ЭПДМ мембран, TПО мембран, Полимер мембран гэх мэт. Ондилт ХХК- ийн импортолдог “ТехноНИКОЛЬ корпораци”-н үйлдвэрийн Полимер мембран LOGICROOF-н үндсэн бүрэлдэхүүн нь поливинилхлорид юм. Бас анзаарахад үйлдвэрлэгч, полимерийн хэмжээ зохих төвшинд байгаагаас  хамаарч чанар янз бүр байна. ЭПДМ, жишээ нь FIRESTONE-ны резинэн бүтэцтэй юм байна гэж ойлгосон.

Барилгын суурь гэдэг мөн адил усан дотор байдаг зүйл. Тэгэхээр суурийг уснаас тусгаарлах нь сүүлийн үед ямар технологиор хийгдэж байна? 

Хэрэгцээ шаардлагын улмаас сүүлийн үеийн барилгуудын газар доорх хэсэгт авто гарааш, зоорийн давхар олон  байдаг болсон. Суурь нь илүү гүнд сууж өгдөг гэсэн үг. Тиймээс хөрсний болоод гүнийн уснаас суурийг, зоорийн давхрын ханыг тусгаарлах, хамгаалах асуудал маш чухлаар яригдаж байна.  Барилгын суурийг ухсанаас л эхлээд суурийн усыг нь тусгаарлах ажил эхэлдэг. “Газраа ухсан чинь ус байгаагүй тийм учраас ус тусгаарлах материал хийгээгүй юм гэж хандаж болохгүй”.  Яагаад гэхээр газрын гүнийн усны төвшин тухайн жилийн хур тунадасны хэмжээ, цаг агаарын байдлаас хамааран байнга өөрчлөгдөж байдаг. Өнөөдөр ус байхгүй байж болно харин маргааш, нөгөөдөр тэнд ус бий болох магадлал маш өндөр. Суурийг, зоорийн ханыг “ус байна” гэж бодож заавал хамгаалах хэрэгтэй. 

Хамгаалаагүйгээс үүдэн гарах зардал нь ус тусгаарлагч суурилуулах зардлаас хэдэн арав, магадгүй зуу дахин үнэтэй байх болно. Суурийн ус тусгаарлалтыг хар цаасаар хийж болно. Гэхдээ одоо дандаа мембранаар хийдэг болсон. Газар ухаад ул бетон цутгасны дараа ус тусгаарлагчийг суурийн доор хэвтээ хэсэгт суурилуулна. Суурь цутгагдаж, зоорийн ханыг барьсны дараа ус тусгаарлах материалаа хана өөд дээш нь буцаан булалт хийгдэх төвшинд босгож өгснөөр үр дүнтэй байх болно. 

Барилга нь сууриасаа эсвэл зоорийн хананаас ус гарч, усанд автсан барилгууд олон байдаг. Энэ нь зураг гаргасан болон барилга гүйцэтгэсэн компанийн гаргаж байгаа нийтлэг алдаа юм. Зураг төсөлдөө суурийн ус тусгаарлагчийг зураагүй, зурсан байсныг нь гүйцэтгэгч нь зургийн дагуу бариагүйгээс болж алдаа гардаг.  Барилгын хуулийн 3 жилийн хугацаа өнгөрөхөд тэр барилгыг барьсан компанид хамаагүй болж, иргэд хохирч усанд автсан байранд амьдардаг.

Сүүлийн үед шатамхай дулаалга, хар цаас гэх мэт материалаас үүдэн гал түймэр ихээхэн гарч байна. Энэ тал дээр та юу хэлэх вэ? 

Манайхан ямар ч ажил дээр дандаа цаг тулгадаг. Монгол хүний цусанд байдаг юм уу бүү мэд. /инээв/ Хавар ажил эхлэхэд ажиллахгүй байсаар наадмын дараа гэнэт ухаарсан юм шиг хийж эхэлнэ. Үүнийг дагаад ажиллах хүчний болон материалын хомстол үүсдэг. Энэ нь барилгын өртөгд нөлөөлдөг мөн барилгын ашиглалтад орох хугацаа удааширна.  

Миний эмзэглэж явдаг нэг зүйл гэвэл орон сууцад маш олон хүн амьдарч байна. Тэгэхэд тэр барилгын дулаалга фасадад галын өндөр аюултай EPS ашиглаж байна. Гаднын улсуудад эрүүл ахуйн болоод галын аюулгүй байдлын шаардлагыг чухалчилдаг. EPS-г огт ашигладаггүй, хориотой байдаг. Тийм ч байх ёстой. Уг нь чулуун хөвөн хамгийн тохиромжтой материал. Гэтэл дотоодод хангалттай нийлүүлж чадахгүй байна уу, томоохон төслүүд дээр ашиглагдаад нийтийн зах зээлд хүрэлцэхгүй байна. 

Манайд аль болох эрдэс эсвэл чулуун хөвөн, ПИР зэрэг материалыг барилгын дулаалгад ашиглахыг зураг төсөлд нь зааж өгөх, гүйцэтгэгчид нь яг зургийн дагуу барилгыг угсрах, барилгыг хүлээж авч буй төрийн түшээд нь аль болох мэргэжлийн байх, байвал зохих шаардлагад нийцсэн эсэхийг шалгаж хүлээж авдаг байх хэрэгтэй.

Барилгын гол нэрийн материалын үнэ өсөөд хомстол үүсээд байна. Энэ тал дээр таны бодол?

Манайх барилгын дийлэнх материалын үйлдвэрлэгч биш, харин импорт давамгайлсан улс. Тэгэхээр тухайн улсад үнэ өсвөл энд яг адилхан зайлшгүй өсдөг байх жишээний. Энэ нь өөрсдөө үйлдвэрлэдэггүй бусад улсаас “хараат” байгаагийн зовлон юм.

Ялангуяа Хятад улсаас оруулдаг материалд илүү их үнэ нэмэгдэж байна. Эрэлтийг дагаад тээвэрлэлтийн үнэ нэмэгдлээ. 

Үндсэн материал болох цемент, арматурын үнэ нэмэгдэхэд л дагаад бусад материал нэмэгдэх хандлагатай байдаг. Цаашлаад орон сууцны үнэ нэмэгдэнэ. Нэгэнт нэмэгдсэн үнэ эргээд бууна гэж байхгүй. 

“ТехноНИКОЛЬ корпораци”-н зүгээс нефтийн үнэ өсөхөд бүтээгдэхүүндээ саявтар 3 удаагийн нэмэлтээр нийт 25 хувиар үнээ нэмсэн. Үүнтэй холбоотойгоор мөн л манай компанийн зүгээс ч гэсэн бүтээгдэхүүндээ 3 хувиар нэг удаа нэмсэн байгаа, цаашид нэмэгдэх нь ойлгомжтой болсон. 25 хувь хүртэл нь бага хувиар аажмаар нэмэхээр өөр аргагүйд хүрч байна. 

Нефтиэ өөрсдөө боловсруулбал ганц барилга ч гэлтгүй маш олон бүтээгдэхүүний асуудлыг шийднэ

Монгол улс ихэнх материалаа импортолдог. Таныхаар дотооддоо үйлдвэрлэх боломжтой ямар материалууд байна вэ? Мөн дээвэр, суурийн материалыг Монголд үйлдвэрлэх боломж байдаг уу? 

Өндөр чанартайгаар, их хэмжээгээр үйлдвэрлэж байж 2 хөршийн материалуудтай өрсөлдөнө. Тогтвортой эрэлт, боловсон хүчин, төрийн бодлого, түүхий эдийн тасралтгүй байдлаас шууд хамааралтай байна. 

Жилд хамгийн багадаа 10 сая м2 үйлдвэрлэж байж үйлдвэрлэлийн зардлаа нөхөж,  үр ашигтай ажиллах судалгааг манайх хэдэн жилийн өмнө хийж байсан. Монгол улсын нэг жилийн хар цаасан хуйлмалын хэрэгцээ 1,5 сая м2 байдаг. Аливаа үйлдвэрлэлийг бий болгоход маш их хөрөнгө, санхүүжилт хэрэг болох ба хөрөнгө оруулагчдын сонирхлыг огт татахуйц зах зээл биш байдаг. 

Мөн гол түүхий эд нь бүгд импортоор авах шаардлагатай, нефтийн гаралтай бүтээгдэхүүн тул Монгол улс одоогийн байдлаар өөрсдөө нефтийн бүтээгдэхүүн боловсруулахгүй байгаа нь гол шалтгаануудын нэг болдог. Барилгын салбарын үйлдвэрийн дэмжих хамгийн чухал түүхий эд болох нефтиэ Монгол улс өөрсдөө боловсруулдаг болбол 250 нэр төрлийн бүтээгдэхүүний орц найрлагыг дотооддоо бий болгож үйлдвэр хөгжих хамгийн ойр, хамгийн гол асуудлыг шийдэж болж байна. Монгол улсад нефтийн нөөц баялаг их, ялангуяа Дорноговь аймгийн Зүүн баян сум, Дорнод аймгийн Тамсагбулаг сумын байгалийн нөөц нэфтийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлд маш тохиромжтой нэфт байдаг. Түүнийгээ бид боловсруулдаг болчихвол ганц барилга ч гэлтгүй маш олон бүтээгдэхүүний түүхий эдийн асуудлыг шийдэж, эдийн засаг хөгжих нэг шат ахиж чадах юм.

Жишээ нь “ТехноНИКОЛЬ корпораци”-н үйлдвэрийг Монголд оруулж ирэх талаар судалж байв уу? Энэ боломжтой юу?

Манай байгууллага “ТехноНИКОЛЬ корпораци”-д хэд хэдэн удаа Монгол улсад аль нэг бүтээгдэхүүний үйлдвэр байгуулах санал тавьж байсан боловч манай улс хүн ам цөөн, эдийн засгийн багтаамж бага гэж үзсэн. Монголд биш зүүн Европын ажиллах хүч бага зардалтай орнуудад үйлдвэрлэлээ байгуулах нь тэдний хувьд эдийн засгийн илүү ач холбогдолтой байдаг учраас ажил хэрэг болгож чадаагүй л байна. Гэвч олон жил хамтран ажилласан Олон улсын глобал корпорацид ирээдүйд хэрэгцээт нөөц бий болох байх гэсэн итгэл үнэмшилтэйгээр хамтран ажилласаар байна.

“ТехноНИКОЛЬ корпораци”-н 25 жилийн ойгоор Зах зээлийг хариуцсан захирал Юрий Балласовын хамт. Сочи хот 2019 он

Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалттай бүтээн байгуулалтад ажиллаж байв уу? 

Манайх төрөөс тендерийн ажил авч чадаж байсан удаа нэг ч байхгүй. Төр тендерийн шалгуурыг хэрхэн яаж явуулдгийг ойлгодоггүй. Идэвхгүй чанаргүй компаниуд тендер авчихсан л байдаг юм. Голд нь нэг зуучлагч ажиллаад байх шиг санагддаг. Идэвхтэй компаниуд ямар нэгэн байдлаар тэр шалгуурт нь уначихдаг. Мэргэжлийн компани нь төрийн ажил авсан зуучлагч маягийн байгууллагад тохирч ажлыг нь хийж өгч байх тохиолдол зөндөө л байдаг. Төрөөс тавьж байгаа хяналт үнэн байгаасай гэж боддог. Чанаргүй компани чанаргүй л барилга барина. Мэргэжлийн байгууллагад тавигдах шаардлага, цензур байх хэрэгтэй. Жишээ нь, мэргэшсэн ажилчдын тоо, ИТА-н чадавх, туршлага зэргийг харгалзан үздэг байх нь зүйтэй. Хэн дуртай нь барилга барина гэж байхгүй. Тэгэхэд хэн дуртайд нь зөвшөөрөл өгөөд байдгаа ч мөн болих хэрэгтэй. 

Мөн төр, хувийн байгууллага хоёрын ялгаа нь үнийн асуудал дээр гарч ирдэг. Хувийн байгууллагууд үнэ биш чанарыг нэгд тавьдаг. Үнэ өртгийн хувьд ярихад төрийн байгууллагаас зарласан, төсвийн хөрөнгөөр хийгдэж буй ажилд тодорхой хэмжээний үнийн хязгаарлалт тавьчихсан байдаг учраас манай Полимер мембран LOGICROOF бүтээгдэхүүн арай өртөг өндөр тусаад тийм төрлийн ажилд орж чадахгүй байгаа бас нэг шалтгаан нь байна. Чанарыг нэгдүгээрт эрэмбэлэхгүй байна гэсэн санаа. Тухайн заасан үнэндээ баригдаад үнэ хямд хар цаасаар хийгдээд байна. Тэр хар цааснууд нь Барилгын хуулинд заасан 3 жилээ ч даахгүй олон дахин засвар орох эрсдэлийг дагуулсаар байна.  Бидний зүгээс чанарыг л эрхэмлэдэг.

Үнэ болон чанарын тал дээр хэрэглэгчийн боловсрол бас дутмаг байна. Хэрэглэгчийн боловсролыг сайжруулахад нийлүүлэгч, гүйцэтгэгч байгууллага үнэн зөв мэдээллээр хангах, сургалтад хамруулах хэрэгтэй гэж үздэг. Мөн хэрэглэгч байгууллага барилгын эдэлгээнд тулгуурлан судалгаагаа олон талаас харж хийвэл оновчтой байх болов уу.

Барилгын салбарт дутагдаад байгаа хамгийн чухал зүйл юу вэ? 

Барилгын материалын үйлдвэрлэлийн нэр төрөл маш бага, дийлэнх хувь нь импортоор орж ирдэг тул барилгын үнэ ханш валютын ханш, үйлдвэрлэгч орноос хараат байдаг. Мөн Дунд төвшиний мэргэжилтэн болон ажиллах мэргэжлийн хүч их муу байна. “Орчин үеийн залуус цагаан гартай” гэж хүмүүс их хэлдэг шиг яг барилгын ажлыг сонирхоод мэргэжил эзэмшээд ажиллах хүн цөөн харагддаг. Бүгд л оффисд суугаад биед амар хялбар ажил хийх сонирхол давамгай харагддаг. 

Тэгвэл энэ салбар луу анхлан орж байх тухайн үе болон одоогийн өөрчлөлтийн талаар?

Барилгын зах зээл сүүлийн 20 жил маш сайн хөгжиж байна. Дэлхийн дэвшилтэт технологийг Монгол улсад нэвтрүүлснээр түүнийгээ дагаж сайжруулалт байнга хийгдэж байна. Одооноос 20 жилийн өмнө гэхэд л 9 давхраас илүү олон давхар барилга байгаагүй, өндөр барилга баригдах нь хэдхэн барилгын угсралт хийдэг компаниудаас хараат байдаг байлаа. Үндсэн гүйцэтгэгчээр Хятадууд гол төлөв гүйцэтгэл хийдэг байсан бол өнөөдөр монголчууд өөрсдөө 100 хувь барилгаа барьж чадахаар боловсон хүчин ч бий болж. Тэр үеийн 9 давхар биш 2021 онд 33-50 давхар барилгын ажлын төсөл эхлээд явж байгаатай танилцан, уг төслүүдийн нэгд гүйцэтгэл хийх гээд ажиллаж байгаадаа маш их бахархалтай байна.

Анх суурийг уснаас тусгаарлана гэдгийг мэддэггүй байсныг шийдсэнийг 20 жилийн хугацаан дахь хөгжил харуулж байна

Нийгмийн хариуцлагын хүрээнд хийж буй ажлуудаасаа дурдвал? 

Нийгмийн хариуцлагын хүрээндээ их ач холбогдол өгч олон ажил хийхийг зорьдог. Өнгөрсөн жил асрамжийн газрыг дээврийг хийсэн. ТҮК-ийн ажилтнууд, хогийн цэгийн хүмүүст туслах гэх мэт ажлуудыг төлөвлөж хийдэг. Хамгийн сүүлд уралдаан зарлаж азтан шалгаруулсан энэ нь тухайн шалгарсан айлын дээврийг үнэ төлбөргүй засварлах юм. Энэ төрлийн азтанг жил бүр шалгаруулна гэсэн төлөвлөгөөтэй байна. Үүний гол зорилго нь манайх дээврийн компани учраас орон сууцны барилгын хамгийн дээд давхарт амьдардаг, дээврээс нь ус гоождог айлуудруу их орж үзсэн. Дээврээс ус гоожоод нойргүй хонох, гэрээрээ дүүрэн түмпэн сав тавьсан айл хаа сайгүй л байдаг. Үүнээс нэгийг нь ч болов шийдэж өгөхийг хүссэн.. 

Мөн энэ жил манай компанийн 20 жилийн ой тохиож,  ойн хүрээнд хийгдэх ажлуудаа мөн төлөвлөж байна. Анх суурийг уснаас тусгаарлана гэдгийг мэддэггүй байсныг шийдсэн нь 20 жилийн хугацаан дахь хөгжил харуулж байна. Зөвхөн Руберойдоос эхлээд одоо барилгын суурь болон дээврийг сүүлийн үеийн технологиор уснаас бүрэн тусгаарлаж чаддаг болсон нь бидний амжилт юм. 

Миний хувьд сүүлийн үед төрөөс хүртэл дэмжээд байгаа цахилгаан машиныг их дэмжиж, унадаг болсон. Агаарт ямар ч хий ялгаруулахгүй, татвар төлөхгүй, чимээгүй, санхүүд их хэмнэлттэй. Хотод бол шатахуунаар явдаг машин бараг унахаа больсон. Энэ нь миний өөрийн нийгмийн хариуцлагын хүрээнд хийж буй ажил гэж боддог. Жолооч нарт эко хэрэглээрүү шилжих  дуурайлал болох байх гэж боддог. 

Nissan Leaf-ийн 100% цахилгаан машиныг байнга унаж байна 

Мөн танай компани сагсан бөмбөгийн багтай юм байна. Багийн гаргасан амжилтаасаа хуваалцаач? 

Манай компанийн ажилтнууд сагсан бөмбөгөнд их хайртай. Чөлөөт цагаараа сагс тоглохыг, түүнийг нь тодорхой хэмжээгээр дэмжих санал надад хэдэн жилийн өмнө тавьж байсан юм. Түүний үр дүнд манай компанийн эрэгтэй, эмэгтэй багууд сүүлийн 5, 6 жил дунд төвшний лиг, тэмцээнүүдэд тасралтгүй оролцож бэлтгэл сургуулилт хичээллэж энэ хугацаанд хэд хэдэн амжилтууд гаргаснаар нь бахархдаг. 

"Ондилт" сагсан бөмбөгийн баг "Спрайт лиг"-д 4 дэх жилдээ

Ярилцсанд баярлалаа. Танай хамт олны цаашдын ажилд амжилт хүсье! 

Сэтгүүлч: Ц.Солонго